IPO là gì? IPO là một thuật ngữ khá phổ biến được sử dụng nhiều trong giới chứng khoán. IPO góp phần giúp các doanh nghiệp gia tăng giá trị thương hiệu của mình, từ đó có thể huy động thêm nhiều nguồn vốn một cách dễ dàng. Vậy Initial Public Offering là gì? Các doanh nghiệp phải tiến hành IPO như thế nào? Các bạn hãy cùng sanforex.me tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!
Tìm hiểu về Initial Public Offering: IPO là gì?
IPO là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Initial Public Offering – lần đầu phát hành cổ phiếu ra công chúng. Khái niệm này ám chỉ việc một doanh nghiệp phát hành cổ phiếu lần đầu và niêm yết trên sàn chứng khoán nhằm mục đích tìm kiếm thêm nguồn vốn từ các nhà đầu tư để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như phát triển với quy mô lớn hơn.
Nắm rõ khái niệm IPO sẽ giúp các doanh nghiệp tăng thêm giá trị của mình
Trước khi thực hiện IPO, thông thường, các doanh nghiệp sẽ thuộc sở hữu của các tổ chức đầu tư hoặc của các nhà đầu tư cá nhân. Và sau khi đã thực hiện IPO, cổ phiếu của công ty sẽ được giao dịch, mua bán công khai trên thị trường chứng khoán. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đó đang được sở hữu bởi rất nhiều người.
Tuy nhiên, việc thực hiện IPO cũng ẩn chứa nhiều rủi ro, chẳng hạn như cổ phiếu sau khi lên sàn bị giảm giá do chúng không đáp ứng được sự kỳ vọng của nhà đầu tư hoặc do thị trường chứng khoán đang bị biến động.
Các doanh nghiệp tiến hành IPO nhằm mục đích gì?
Nếu bỏ qua những rủi ro kể trên, thì IPO là một hoạt động mang lại cho doanh nghiệp khá nhiều lợi ích, cụ thể như sau:
Tìm kiếm thêm vốn
Một trong những mục đích lớn và quan trọng nhất khi một công ty tiến hành IPO đó là huy động vốn từ đại chúng bằng cách bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Số vốn huy động được có thể được sử dụng để đầu tư mở rộng, nghiên cứu và phát triển sản phẩm, mua các tài sản cần thiết cho công ty, trả nợ hoặc thực hiện các chiến lược kinh doanh trong dài hạn.
Bằng cách niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán, các công ty có thể tiếp cận các nguồn tài trợ mới từ các nhà đầu tư trên thị trường đại chúng (ví dụ: nhà đầu tư cá nhân, quỹ đầu tư hoặc các tổ chức tài chính lớn). Điều này làm tăng cơ hội huy động vốn của doanh nghiệp hơn thay vì chỉ dựa vào các nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức.
Đa số các doanh nghiệp thực hiện IPO nhằm mục tiêu huy động vốn
Gia tăng hiệu quả hoạt động của công ty
IPO giúp các công ty nâng cao hiệu quả hoạt động vì các công ty niêm yết phải tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn chất lượng chặt chẽ hơn, từ đó giúp cải thiện công tác quản lý và vận hành của công ty.
Ngoài ra, khi được niêm yết, các công ty cần phải cung cấp các báo cáo tài chính một cách chính xác và minh bạch cho các cổ đông, đồng thời cũng phải đáp ứng các yêu cầu về việc công khai thông tin hoạt động kinh doanh ra thị trường. Do đó, các công ty tham gia vào thị trường chứng khoán phải vạch ra chiến lược và định hướng phát triển thật rõ ràng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của mình. Nếu một công ty hoạt động tốt thì các số liệu báo cáo sẽ trở nên tích cực trong mắt các nhà đầu tư, từ đó công ty có thể thu hút được nhiều nguồn vốn hơn.
IPO như một áp lực vô hình buộc các doanh nghiệp phải hoạt động có hiệu quả hơn
Quảng bá công ty đến đại chúng
Một lợi ích khác khi thực hiện IPO đó là uy tín và danh tiếng của công ty trên thị trường sẽ được nâng cao. Việc niêm yết cổ phiếu lên sàn chứng khoán giúp công ty trở nên đáng tin cậy hơn trong mắt khách hàng, các nhà cung cấp cũng như các đối tác kinh doanh, nhờ đó công ty sẽ có được thêm nhiều cơ hội kinh doanh mới.
Bên cạnh đó, các thông tin liên quan đến công ty sẽ được hiển thị công khai trên Internet cũng như các báo cáo tài chính, việc này sẽ giúp công ty mang thương hiệu đến gần hơn với mọi người. Bằng cách này, niềm tin của khách hàng dành cho công ty sẽ ngày càng được củng cố, từ đó công ty có thêm nhiều lợi thế cạnh tranh hơn trên thị trường.
Cải thiện văn hóa công ty
Bên cạnh những lợi ích trên, IPO cũng góp phần phát triển văn hóa công ty trở nên chuyên nghiệp và có trách nhiệm hơn. Để có được những số liệu đẹp nhằm thu hút các nhà đầu tư, công ty sẽ phải vạch ra các chiến lược phát triển hợp lý, có khả năng tăng trưởng trong dài hạn. Việc thực hiện các kế hoạch này giúp công ty đặt trọng tâm vào các mục tiêu kinh doanh cụ thể, từ đó gián tiếp giúp tạo ra một văn hóa làm việc năng động, tích cực hơn để đạt được những mục tiêu đó.
Điều kiện để một doanh nghiệp thực hiện IPO trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Hiểu rõ các điều kiện để thực hiện IPO sẽ giúp việc niêm yết trở nên dễ dàng hơn
Tại Việt Nam, trước khi tiến hành IPO trên thị trường chứng khoán, các doanh nghiệp cần có sự hiểu biết về các điều kiện mà hoạt động này yêu cầu. Cụ thể, tất cả các hoạt động giao dịch chứng khoán tại Việt Nam đều chịu sự quản lý của 2 tổ chức giao dịch lớn đó là Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (trực tiếp quản lý các hoạt động của sàn HOSE) và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (trực tiếp quản lý các hoạt động của sàn HNX).
Theo như bộ luật về chứng khoán được phát hành năm 2019 của Nhà nước, các công ty lần đầu phát hành cổ phiếu đến với công chúng đều phải thông báo qua các phương tiện sau: một là thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, hai là thông qua các phương tiện truyền thông Internet.
Điều kiện để phát hành cổ phiếu IPO là gì?
Các doanh nghiệp cần phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu quy định sau để phát hành cổ phiếu lần đầu đến đại chúng, cụ thể:
- Tại thời điểm đăng ký IPO, mức vốn điều lệ của công ty khi xác định trên giá trị của sổ kế toán phải trên 30 tỷ đồng.
- Trước khi đăng ký IPO, các hoạt động kinh doanh của công ty không bị lỗ lũy kế trong 2 năm liên tiếp trước đó.
- Công ty cần có kế hoạch kinh doanh cụ thể như cách phát hành cổ phiếu, cách sử dụng vốn hiệu quả khi bán cổ phiếu và được sự chấp thuận của cổ đông.
- Tỷ lệ cổ phiếu phát hành có quyền biểu quyết sẽ được bán cho 100 cổ đông lớn nhất của công ty, hơn 15%. Nếu vốn đăng ký của doanh nghiệp vượt quá 1 nghìn tỷ đồng thì tỷ lệ phải lớn hơn 10%.
- Cổ đông lớn nhất của công ty phải cam kết nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ trong vòng một năm sau khi IPO.
- Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu cần đảm bảo hoạt động ổn định, không vi phạm các quy định pháp luật cũng như các trật tự quản lý, điều hành.
- Công ty phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng cần tham khảo ý kiến của công ty chứng khoán trước khi tiến hành IPO.
- Các công ty cần đăng ký tài khoản bị phong tỏa để nhận tiền khi tiến hành chào bán lần đầu ra công chúng.
- Cam kết niêm yết và đăng ký giao dịch chứng khoán tại sàn sau khi hoàn tất đợt IPO.
Cần chuẩn bị gì để đăng ký IPO?
Trước khi đăng ký IPO, các doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết
Nếu công ty đã thỏa mãn hết các yêu cầu để thực hiện IPO như đã nêu ở trên thì công ty tiến hành chuẩn bị các giấy tờ để đăng ký IPO, cụ thể như sau:
- Giấy đăng ký bán IPO theo đúng quy định
- Các bản báo cáo của doanh nghiệp
- Điều lệ của doanh nghiệp
- Những quyết định của hội đồng cổ đông khi phê duyệt kế hoạch sử dụng số vốn huy động được (sau khi đã bán cổ phiếu IPO ra thị trường).
- Bản cam kết của công ty về việc niêm yết và đăng ký thực hiện các giao dịch liên quan đến cổ phiếu tại các sàn giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc hoạt động IPO.
- Bản cam kết sở hữu cổ phần của cổ đông lớn nhất công ty (tối thiểu là 20% cổ phần) trong vòng ít nhất 1 năm từ ngày hoàn tất việc chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng.
- Hợp đồng thỏa thuận giữa doanh nghiệp chào bán IPO và công ty tư vấn chứng khoán.
- Các giấy tờ từ ngân hàng có liên quan đến việc xác nhận mở tài khoản phong tỏa để công ty nhận được số tiền mua cổ phiếu của nhà đầu tư sau khi thực hiện IPO.
- Văn bản cam kết của công ty về việc bảo lãnh, phát hành cổ phiếu.
Hình thức chào bán IPO của các doanh nghiệp hiện nay
Có rất nhiều cách thức để doanh nghiệp chào bán IPO
Hiện tại, các doanh nghiệp có rất nhiều hình thức để chào bán cổ phiếu lần đầu trước công chúng và các hình thức này đều được luật chứng khoán Việt Nam phê duyệt. Do đó, các nhà đầu tư cũng có nhiều phương thức để mua chúng. Các hình thức đó cụ thể như sau:
- Chào bán cổ phiếu IPO thông qua các phương tiện truyền thông như TV, Internet,.. hoặc bày bán trực tiếp tại các sàn giao dịch lớn trên thị trường hiện nay như Exness, XM, hay ICMarkets,…
- Bảo lãnh cam kết để bán cổ phiếu
- Mở cuộc đấu giá để bán cổ phiếu (như hình thức mà Hà Lan thực hiện)
- Bán cổ phiếu IPO thông qua những dịch vụ có trách nhiệm cao
- Thu mua với số lượng nhiều và bán trở lại.
- Mua bán cổ phiếu IPO thông qua doanh nghiệp phát hành.
Các hình thức phát hành IPO nêu trên hiện được rất nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam áp dụng. Mỗi doanh nghiệp sẽ có những đặc điểm khác nhau. Vì thế, các doanh nghiệp có thể tùy chỉnh các hình thức phát hành sao cho phù hợp để đạt được những dấu hiệu tích cực nhất trong lần phát hành IPO của mình.
Quy trình thực hiện IPO như thế nào?
Vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về khái niệm cũng như những hồ sơ cần có để đăng ký IPO. Vậy quy trình đăng ký IPO là gì? Sau đây là quy trình tổng quan để đăng ký IPO mà doanh nghiệp cần nắm như sau:
Bước 1: Thu thập ý kiến của cổ đông đồng ý với kế hoạch IPO, cụ thể gồm:
- Thống nhất ý kiến về mục đích huy động vốn là gì?
- Số vốn cần huy động và số cổ phiếu phát hành tương ứng là bao nhiêu?
- Kế hoạch sử dụng vốn là gì?
Bước 2: Trang bị hồ sơ đăng ký IPO:
- Công ty cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ thủ tục theo đúng quy định của sàn chứng khoán mà mình muốn niêm yết.
- Tham khảo ý kiến từ các chuyên gia tư vấn cũng như chuyên gia thẩm định giá trị doanh nghiệp, từ đó xây dựng phương án phát hành IPO hợp lý để kế hoạch IPO được thành công.
Bước 3: Định giá cổ phiếu của mình trước khi chào bán lần đầu:
Đây là công việc khó khăn và cũng mất nhiều thời gian nhất. Nếu định giá cổ phiếu quá cao, việc chào bán sẽ trở nên vô cùng khó khăn. Ngược lại, nếu định giá cổ phiếu quá thấp, doanh nghiệp phát hành sẽ chịu nhiều thiệt hại vì giá trị vốn hóa thấp sẽ không thể đáp ứng được mục tiêu huy động vốn của doanh nghiệp. Vì vậy, việc định giá hợp lý, chính xác, đáp ứng được nhu cầu của cả người bán và người mua là một việc cực kỳ quan trọng.
Bước 4: Đem hồ sơ nộp lên Ủy ban Chứng khoán:
Sau khi đã nộp toàn bộ hồ sơ, doanh nghiệp sẽ phải chờ trong một khoảng thời gian để các cơ quan có thẩm quyền xét duyệt và phản hồi chính thức về việc IPO của doanh nghiệp đó.
Bước 5: Thông báo về việc phát hành IPO sắp tới của doanh nghiệp ra công chúng:
Nếu đã được Ủy ban chứng khoán phê duyệt và cấp phép, doanh nghiệp phát hành cần thông báo rộng rãi đến công chúng về đợt phát hành IPO này thông qua các phương tiện truyền thông, đồng thời đăng tải các bản báo cáo chính thức về việc thực hiện phân phối chứng khoán theo đúng thời gian quy định.
Bước 6: Sau khi kết thúc việc IPO thành công, doanh nghiệp phát hành sẽ phải báo cáo và công bố các thông tin hoạt động định kỳ theo đúng quy định pháp luật nhằm đảm bảo tính minh bạch.
Bất cứ doanh nghiệp nào muốn chào bán IPO cũng cần thực hiện theo đúng quy trình
Hướng dẫn cách mua cổ phiếu IPO
Hiện tại, cổ phiếu lần đầu phát hành đến công chúng đang được chào bán rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng như website chính thức hoặc website hỗ trợ liên kết của công ty. Đầu tiên, để mua IPO, nhà đầu tư cần đăng ký online thông qua biểu mẫu. Tại đây, bạn cần điền các thông tin bắt buộc mà biểu mẫu yêu cầu bao gồm các thông tin cá nhân cơ bản và đăng ký chứng quyền,… để được hoàn tiền trong trường hợp mua IPO không thành công.
Nhà đầu tư cần cung cấp các thông tin theo yêu cầu để mua IPO
Sau khi đã điền xong, bạn hãy kiểm tra thật kỹ lại lần cuối trước khi nhập mã xác nhận và gửi biểu mẫu đăng ký về cho công ty. Bằng cách sử dụng biểu mẫu đăng ký đó, bạn có thể trở thành một trong những nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu IPO của một công ty nào đó trên thị trường chứng khoán.
Một vài lưu ý cần nhớ khi mua cổ phiếu IPO
Nhờ vào những lợi ích tuyệt vời của mình mà cổ phiếu IPO dần nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, vẫn có nhiều nhà đầu tư băn khoăn không biết liệu có nên mua cổ phiếu IPO không và cần lưu ý gì khi mua loại cổ phiếu này. Dưới đây là một số điều mà bạn cần lưu ý khi giao dịch cổ phiếu IPO, bao gồm:
Nhà đầu tư cần xem xét nhiều khía cạnh khác nhau trước khi mua cổ phiếu IPO
Phân tích các báo cáo của doanh nghiệp
Báo cáo tài chính là một trong những tài liệu quan trọng mà doanh nghiệp phát hành cổ phiếu cần công bố ra với đại chúng Vì vậy, nhà đầu tư cần nghiên cứu, xem xét kỹ càng bản cáo hạch của doanh nghiệp mà mình muốn mua IPO. Thông qua bản cáo bạch, bạn sẽ biết được các thông tin về tài sản của công ty, tình hình tài chính hiện tại cũng như quá trình kinh doanh và kết quả đạt được… Vì vậy, việc nghiên cứu bản cáo hạch đóng vai trò quan trọng khi quyết định đầu tư vào một doanh nghiệp. Tuy nhiên, báo cáo tài chính là do doanh nghiệp lập nên sai sót là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ lưỡng để đưa ra quyết định sáng suốt nhất.
Tìm hiểu về lĩnh vực mà công ty kinh doanh
Trước khi quyết định đầu tư, nhà đầu tư cần tìm hiểu lĩnh vực kinh doanh của tổ chức phát hành IPO là gì để có được sự hiểu biết toàn diện nhất. Vì bản cáo hạch có thể có sai sót nên không thể cung cấp thông tin chính xác về doanh nghiệp. Vì vậy, nhà đầu tư cần tìm hiểu tổng quan về ngành nghề mà công ty đang hoạt động để có được cái nhìn đa chiều nhất. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng nên tìm hiểu thêm về các đối thủ cạnh tranh của công ty trên thị trường trong ít nhất 5 năm vừa qua.
Ưu tiên lựa chọn công ty có dịch vụ tư vấn đáng tin cậy
Để giảm thiểu được các rủi ro không mong muốn, các nhà đầu tư nên chọn những công ty áp dụng dịch vụ tư vấn uy tín từ các công ty chứng khoán chất lượng. Trên thị trường chứng khoán hiện nay, đa phần các công ty chứng khoán có tiếng đều hoạt động minh bạch, công khai và đáng tin cậy hơn những công ty chứng khoán mới ra mắt và chưa có nhiều danh tiếng.
Sử dụng dịch vụ tư vấn chứng khoán uy tín sẽ giúp công ty phát hành IPO trở nên đáng tin cậy hơn
Chủ động tìm kiếm các thông tin có liên quan đến doanh nghiệp phát hành
Quyết định đầu tư vào IPO hay các lĩnh vực khác cũng đòi hỏi nhà đầu tư phải chủ động tiếp cận thông tin. Bạn cần nghiên cứu, tìm hiểu những thông tin liên quan đến lĩnh vực mình muốn đầu tư để nắm bắt thông tin kịp thời và không bị thao túng bởi những tin tức không chất lượng. Đồng thời, sự kiên nhẫn cũng sẽ có tác động tích cực đến các nhà giao dịch khi tham gia vào thị trường tài chính không ngừng biến động này.
Giữ thế chủ động sẽ giúp nhà đầu tư đứng vững trên thị trường
Đặc biệt, những nhà đầu tư mới tiếp cận với IPO cần suy nghĩ kỹ trước khi đầu tư. Chú ý từng bước trước khi mua cổ phiếu IPO sẽ giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có, cụ thể:
- Nhà đầu tư nên hoàn tất thủ tục đăng ký mua cổ phiếu IPO trước thời hạn để có thể dễ dàng sửa đổi thông tin nếu cần.
- Cổ phiếu IPO có thể được chuyển nhượng với một số lượng nhất định.
- Cần phải suy nghĩ và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua IPO, đặc biệt đối với các doanh nghiệp mới chưa có uy tín trên thị trường cũng như chưa đi vào ổn định.
- Tham vấn ý kiến của các chuyên gia tại các công ty chứng khoán để nắm rõ các thông tin liên quan.
Vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu tất tần tật IPO là gì cũng như những lợi ích mà IPO mang lại cho doanh nghiệp. Có thể thấy, bên cạnh những lợi ích tuyệt vời thì IPO cũng ẩn chứa nhiều rủi ro. Do đó, trước khi quyết định giao dịch IPO, các nhà đầu tư cần phải suy xét thật kỹ lưỡng để đưa ra được những quyết định sáng suốt. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình đầu tư của mình. Sanforex.co mến chúc các bạn thành công!
Xem thêm:
Nền tảng giao dịch Ninjatrader ưa chuộng của các Broker
Cách thức mua Initial Farm Offering trên PancakeSwap
Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.
