Bạn đã nghe qua hiệu ứng tháng giêng trong thị trường chứng khoán chưa? Trong 2 thập kỷ vừa qua, đã có những thống kê cho thấy hiệu ứng này đã làm điên đảo thị trường tài chính. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu hiệu ứng tháng giêng là gì, vì sao xảy ra hiện tượng này và những ảnh hưởng của nó đến với thị trường tài chính bạn nhé.
Tổng quan về hiệu ứng tháng giêng
Tìm hiểu về hiệu ứng tháng giêng là gì?
Hiệu ứng tháng giêng là gì?
Hiệu ứng tháng giêng là gì? Hiệu ứng tháng giêng hay January Effect, một thuật ngữ dùng để chỉ giá cổ phiếu bất ngờ tăng mạnh trong tháng 1 mỗi năm. Điều này tác động đến các cổ phiếu vốn hóa nhỏ hơn so với các doanh nghiệp có vốn hóa trung bình hoặc lớn bởi thanh khoản thấp hơn. Hiệu ứng này cũng có thể bắt đầu xảy ra vài ngày vào thời điểm cuối năm, trước khi bước sang năm mới và giá vẫn tăng mạnh. Trên thực tế, hiệu ứng tháng giêng thể hiện thị trường không hiệu quả. Một thị trường hiệu quả bắt nguồn từ cơ sở lợi nhuận cao hơn khi nhiều người mua cổ phiếu với rủi ro lớn hơn.
Hiệu ứng tháng giêng đã hình thành từ lâu trên thị trường tài chính và nó được phát hiện từ những phân tích dữ liệu giá trong quá khứ. Có nhiều lý giải đằng sau sự hình thành của January Effect trong thị trường cổ phiếu.
Nguồn gốc của hiệu ứng tháng giêng
Một trong các phân tích về dữ liệu giá liên quan đến hiệu ứng tháng giêng được phát hiện vào thế kỷ 19. Khoảng 70 năm về trước, từ những năm 1904 thì dữ liệu giá đã cho thấy kết quả lợi nhuận thu được thông qua giao dịch cổ phiếu tháng 1 đầu năm cao hơn gấp 5 lần so với những tháng còn lại trong năm. Hay vào năm 1942, một phân tích khác chứng minh rằng, hiện tượng giá tài sản tăng mạnh vào tháng đầu năm xảy ra nhiều ở những cổ phiếu có mức vốn hóa nhỏ.
Ở Việt Nam, một vài chuyên gia tài chính đánh giá rằng dữ liệu giá trên thị trường chứng khoán nước ta còn rất nhiều bất cập. Vì thế việc phân tích hiệu ứng tháng giêng một cách chính xác và khoa học sẽ không phải là điều dễ dàng. Theo muốn vài nguồn tin, từ lúc thị trường cổ phiếu nước ta hình thành đến hiện tại, trong hơn hai thập kỷ qua, chỉ số chứng khoán Việt Nam cho thấy 12 năm tăng giá trong tháng 1 hằng năm trên dữ liệu giá 19 năm.
Giả thuyết về lý do hình thành hiệu ứng tháng giêng
Nguyên nhân dẫn đến việc tạo thành hiệu ứng tháng giêng là gì?
Tác động của Window Dressing
Bạn đã nghe qua về cụm từ Window Dressing trên thị trường tài chính chưa? Window Dressing hay còn gọi là “thủ thuật làm đẹp báo cáo tài chính”, nó ảnh hưởng rất lớn đến giá cổ phiếu và là một trong các lý do hình thành hiệu ứng tháng giêng.
Để các bạn có thể nắm thông tin chi tiết hơn, thì cụ thể các tổ chức quản lý quỹ có trách nhiệm làm báo cáo các danh mục đầu tư hiệu quả vào thời điểm cuối năm, mục đích để các nhà giao dịch biết được tình hình hiện tại của các quỹ giao dịch như thế nào. Lúc này, các tổ chức quản lý quỹ sẽ tiến hành thủ thuật làm đẹp báo cáo tài chính (Window Dressing), họ sẽ không nhắc đến các danh mục đầu tư thua lỗ hay kém hiệu quả vào trong báo cáo này.
Tuy nhiên, điều này có ảnh hưởng rất nghiêm trọng, nó sẽ làm giảm sự hiệu quả của thị trường cổ phiếu trong giai đoạn cuối năm. Sau đó, để giải ngân khoản tiền thu được thông qua bán các cổ phiếu thua lỗ trước đó, những quỹ này sẽ tiếp tục đầu tư giai đoạn mới, vào những mã chứng khoán hiệu quả hơn trong tháng 1 mỗi năm. Và như thế giá trị cổ phiếu sẽ tăng trưởng mạnh trong thời gian này.
Tâm lý nhà đầu tư
Mindset của nhà đầu tư
Một nguyên nhân khác dẫn đến hình thành hiệu ứng tháng giêng đó chính là xuất phát từ tâm lý chung của các nhà giao dịch. Thông thường, thị trường sẽ có xu hướng giảm trong giai đoạn năm cũ kết thúc. Tuy nhiên, tỷ lệ hình thành hiệu ứng tháng giêng khá lớn do tâm lý háo hức đón năm mới, những điều mới mẻ của các nhà đầu tư dành cho những danh mục đầu tư mới.
Bên cạnh đó, mọi người thường có khoản tiền thưởng cuối năm, đây chính là nguồn vốn đầu tư mới, nhà đầu tư sẽ đẩy vốn và tham gia vào thị trường. Lúc này, giá cổ phiếu sẽ tăng cao.
Chi phí giai đoạn cuối năm
Như đã nói đến ở phần đầu, thị trường chứng khoán thường có xu hướng ảm đạm hơn vào giai đoạn cuối năm. Nhà đầu tư lúc này thường sẽ muốn rời bỏ các danh mục đầu tư kém hiệu quả. Thế nhưng một vài chuyên gia nhận định rằng, sự cắt giảm này cũng đi kèm với mục đích cắt giảm thuế.
Ảnh hưởng của hiệu ứng tháng giêng đến thị trường chứng khoán
Đến đây các bạn cũng đã biết hiệu ứng tháng giêng có ảnh hưởng rất lớn đối với thị trường chứng khoán và đầu tư cổ phiếu. Trong đó:
Cơ hội đầu tư
Tuy rằng hiệu ứng tháng giêng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán và giá cổ phiếu. Nhưng nó cũng được xem là một cơ hội đầu tư tốt. Với sự tăng trưởng về lượng tiền đổ vào thị trường trong tháng 1, nó có thể giúp cổ phiếu tăng giá cùng với các tài sản chính khác. Như vậy, nhà đầu tư có thể tận dụng điều này, gia tăng cơ hội kiếm lợi nhuận.
Cân nhắc đầu tư
January Effect còn có thể tác động đến quá trình đưa ra quyết định của nhà đầu tư với các danh mục đầu tư. Nhiều nhà đầu tư cân nhắc về các danh mục đầu tư của họ vào đầu năm và phân chia vào các cổ phiếu, ngành công nghiệp hay các quỹ. Hiệu ứng tháng giêng có thể giúp giá cổ phiếu được chọn tăng trưởng mạnh mẽ. Và nó tác động đến ý định của nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường.
Rủi ro
Hiệu ứng tháng giêng còn chứa đựng rất nhiều rủi ro. Tuy rằng thị trường chứng khoán có thể tăng trưởng mạnh mẽ vào tháng 1, nhưng điều này không được đảm bảo và nó có thể thay đổi. Với tính thanh khoản lớn vào tháng giêng cũng có thể gây ra sự ảnh hưởng và làm cho thị trường biến động. Và như vậy, rủi ro trong quá trình đầu tư là rất lớn.
Thời gian và nguồn lực
Như đã đề cập bên trên, nhà đầu tư có thể tận dụng thời điểm hiệu ứng tháng giêng để phân tích, quan sát thị trường chứng khoán. Việc nghiên cứu và đánh giá các danh mục đầu tư, tìm kiếm cổ phiếu nào sẽ có tiềm năng tăng trưởng, xây dựng kế hoạch đầu tư hợp lý. Điều này sẽ giúp bạn nhanh chóng kiếm được lợi nhuận từ thị trường này. Tuy nhiên, nếu bạn không có thời gian và nguồn lực cho những điều đó, việc tận dụng hiệu ứng tháng giêng là điều không dễ dàng.
Nên giao dịch vào thời điểm hiệu ứng tháng giêng không?
Theo một vài dữ liệu phân tích từ dữ liệu giá trong vòng 70 năm đầu của thế kỷ 19, các chuyên gia tài chính đã có kết quả nghiên cứu rằng tỷ suất lợi nhuận trung bình của cổ phiếu vào tháng giêng hằng năm sẽ cao hơn gấp 5 lần so với những tháng còn lại trong năm. Bên cạnh đó, căn cứ vào thông tin thống kê trong quá khứ, hiệu ứng tháng giêng còn được coi là sẽ chính xác với các cổ phiếu vốn hóa nhỏ và vốn hóa vừa.
Với thị trường chứng khoán nước ta, hiệu ứng tháng giêng vào năm 2020 không được tính vì thời điểm này dịch COVID19 đang hoàng hoành. Sự kiện không được chào đón này đã làm ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường tài chính Việt Nam nói riêng và thị trường tài chính thế giới nói chung.
Nhà đầu tư có nên tham gia thị trường vào thời điểm hiệu ứng tháng giêng hay không?
Đánh giá một cách khách quan nhất, nếu nhà đầu tư muốn tận dụng hiệu ứng tháng giêng để giao dịch, cách tốt nhất đó là tập trung thời gian và nguồn lực cho việc phân tích dữ liệu của các cổ phiếu có vốn hóa nhỏ và vừa. Nguyên nhân vì chúng là những sản phẩm có tiềm năng nhất trong giai đoạn này.
Kết luận
Với thông tin hiệu ứng tháng giêng là gì trong nội dung ngày hôm nay, các bạn đã biết thêm về một hiện tượng thường xảy ra trong thị trường tài chính. Có thể thấy, với bất kỳ một sự kiện, hiện tượng nào liên quan đến lĩnh vực này đều có mặt tích cực và tiêu cực. Điều quan trọng chính là bản thân của nhà đầu tư phải có cái nhìn thấu đáo, sự nhạy bén và quyết đoán trong đầu tư. Hãy theo dõi sanforex.me để xem thêm nhiều kiến thức và thông tin bổ ích khác nhé.
Tham khảo thêm:
Hiệu ứng cuối tuần – Weekend Effect là gì?
Tư bản tài chính là gì? Ảnh hưởng của Financial Capital
Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.
