Chỉ số Nikkei 225 là một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng nhất của thị trường chứng khoán Nhật Bản. Được giới đầu tư và các nhà kinh tế chú ý đến hàng ngày, chỉ số Nikkei 225 là một thước đo đáng tin cậy về hiệu suất của thị trường chứng khoán Nhật Bản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về chỉ số Nikkei 225 và tầm quan trọng của nó trong nền kinh tế Nhật Bản cũng như toàn cầu.
Khám phá tất tần tật về chỉ số Nikkei 225 và cách tính toán
Tổng quan về chỉ số Nikkei 225
Chỉ số Nikkei 225 là gì?
Chỉ số Nikkei 225, còn được biết đến là Nikkei Stock Average hoặc Nikkei Asia, là một chỉ số chứng khoán hàng đầu của thị trường chứng khoán Nhật Bản. Chỉ số này bao gồm giá cổ phiếu của 225 công ty blue-chip được niêm yết trên sàn chứng khoán Tokyo. Nikkei 225 là một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng nhất và được theo dõi chặt chẽ nhất trên thị trường chứng khoán Nhật Bản. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất của thị trường chứng khoán Nhật Bản, và được sử dụng như một chỉ số tham chiếu cho các quỹ đầu tư và các nhà đầu tư trên toàn thế giới.
Thông qua chỉ số Nikkei trader sẽ nắm được hiệu suất của thị trường chứng khoán
Lịch sử hình thành
Giai đoạn 1949 – 1989
Chỉ số chứng khoán Nikkei 225 đã có mặt trên sàn giao dịch chứng khoán Tokyo (Tokyo Stock Exchange – TSE) kể từ ngày 16 tháng 5 năm 1949 và được tính toán kể từ thời điểm 7/9/1950. Tờ báo Nihon Keizai Shimbun, còn được gọi là “Nikkei”, đảm nhận việc tính toán chỉ số này từ năm 1971 với tên gọi “Nikkei Dow Jones Stock Average”. Năm 1985 đánh dấu cột mốc chỉ số này chính thức được đổi tên thành Nikkei 225. Kể từ tháng 01/2010, chỉ số Nikkei 225 được cập nhật liên tục mỗi 15 giây trong các khung giờ xuất hiện các hoạt động mua bán trên sàn Tokyo Stock Exchange – TSE.
Trong quá khứ, chỉ số Nikkei 225 đã trải qua một giai đoạn tăng mạnh nhờ sự tiết kiệm của toàn cầu. Chỉ số Nikkei 225 đạt đỉnh cao ở mức 40.000 điểm vào năm 1989, tuy nhiên sau đó giảm dần xuống còn 15.000 điểm vào năm 1992 do ảnh hưởng của sự kiện bong bóng tài chính. Sau khoảng thời gian 10 năm đầy trắc trở, chỉ số Nikkei 225 đã phục hồi và tăng lên mức 16.000 điểm vào cuối năm 2005 nhờ vào sức hấp dẫn của thị trường chứng khoán Nhật Bản.
Giai đoạn 2013 – nay
Sau đó, vào năm 2013, chỉ số chứng khoán Nikkei 225 đã tăng đến 57%, đạt mức tăng cao nhất kể từ năm 1972, nhờ vào việc thực hiện các cải cách giúp tái cơ cấu lại nền kinh tế Nhật Bản và sau cuộc bầu cử tổng thống mới. Kể từ đó, chỉ số Nikkei 225 tiếp tục tăng và đạt mức 20.000 điểm vào tháng 4 năm 2015. Ngày nay, chỉ số Nikkei Asia vẫn là một trong những chỉ số chứng khoán được nhiều nhà đầu tư quan tâm vì mức độ biến động cao và khả năng phản ánh chính xác tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của Nhật Bản.
Nikkei 225 đã trải qua nhiều biến động và đóng vai trò quan trọng trong việc định hình kinh tế Nhật Bản
Biểu đồ của Nikkei năm 2022
Trong năm 2022, chỉ số Nikkei 225 có sự ổn định tương đối sau khi trải qua giai đoạn giảm sâu vào năm 2020 do ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid 19. Cụ thể, Nikkei đạt mức cao nhất là 29.000 điểm trong thời điểm đầu năm. Tuy nhiên, trong tháng 2 và tháng 3, chỉ số này đã ghi nhận mức thấp nhất vào giữa tháng 3 với hơn 24.000 điểm. Đi kèm với sự chao đảo mạnh của thị trường chứng khoán Châu Âu và Hoa Kỳ, chỉ số Nikkei 225 đã trải qua những biến động không đồng nhất. Tuy nhiên, không chỉ thị trường chứng khoán quốc tế mà thị trường chứng khoán Việt Nam cũng ghi nhận dấu hiệu giảm đáng lo ngại.
Biểu đồ giá của chỉ số Nikkei trên thị trường đã trải qua nhiều biến động
Ý nghĩa của chỉ số Nikkei là gì?
Vậy ý nghĩa của chỉ số Nikkei 225 là gì? Đây là một chỉ số quan trọng và có nhiều ý nghĩa đối với thị trường chứng khoán Nhật Bản. Cụ thể:
- Chỉ số Nikkei 225 được xem là đại diện chuẩn quốc gia và là chỉ số chủ lực để đánh giá tình hình hoạt động của thị trường chứng khoán Nhật Bản. Nó đại diện cho 225 cổ phiếu có tầm ảnh hưởng lớn và quan trọng nhất trên thị trường chứng khoán.
- Sự biến động của các yếu tố vĩ mô như kinh tế, chính trị và xã hội ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei. Vậy nên, chỉ số này mang đến một bức tranh toàn cảnh về thị trường, cũng như liên tục cập nhật về các biến động mới của các yếu tố khác nhau.
- Chỉ số chứng khoán Nikkei 225 có vai trò quan trọng trong các công cụ đầu tư phái sinh, là tài sản cơ bản trong các hợp đồng phái sinh, từ đó mang lại cơ hội cho nhà đầu tư tham gia vào giao dịch các hợp đồng phái sinh.
Chỉ số Nikkei 225 có vai trò quan trọng với Nhật Bản nói riêng và thế giới nói chung
Cách xác định chỉ số Nikkei 225
Cả Nikkei 225 và Chỉ số Dow Jones đều là các chỉ số trung bình theo phương pháp số học và không áp dụng giá trị vốn hóa thị trường của các công ty thành phần. Điều này có nghĩa là, chỉ dựa trên giá thị trường chứng khoán để tính toán, các công ty sẽ có trọng số khác nhau trong chỉ số. Mỗi năm, ủy ban Nihon Keizai Shimbun sẽ đánh giá và lựa chọn 225 công ty thành phần để tạo thành chỉ số Nikkei. Sau đó, các thay đổi trong danh sách thành phần của chỉ số này sẽ được áp dụng từ tháng 10 hàng năm. Để tính toán chỉ số Nikkei 225, sẽ dùng công thức sau:
Nikkei 225 = (trung bình giá cổ phiếu của 225 công ty thành phần vào một ngày T * giá trị cơ bản) : trung bình giá đã được điều chỉnh
Từ đó, Nikkei phản ánh tổng giá của các cổ phiếu hàng đầu trên thị trường chứng khoán Nhật Bản tại thời điểm tính toán. Việc chia kết quả thu được cho giá trị trung bình của các mức giá đã điều chỉnh giúp cho việc xem xét các tình huống cụ thể như hợp nhất cổ phiếu, chia tách cổ phiếu hoặc chia tách công ty trở nên dễ dàng hơn.
Nikkei 225 còn là giá trị của chỉ số được tính dựa trên 225 công ty thành phần và đại diện cho 6 lĩnh vực chính, bao gồm công nghệ, tài chính ngân hàng, hàng tiêu dùng, vật liệu tư liệu sản xuất, giao thông vận tải và dịch vụ công cộng. Vì vậy, cần tập trung vào những lĩnh vực chính được đại diện nhiều nhất là vật liệu và công nghệ.
Chỉ số Nikkei 225 chịu ảnh hưởng của những yếu tố nào?
Giá trị của chỉ số Nikkei 225 sẽ bị dao động theo biến động giá cổ phiếu của các công ty thành viên trong chỉ số. Các yếu tố có thể tác động đến các công ty trên thị trường chứng khoán Nhật Bản, qua đó ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei, bao gồm những thay đổi về tình hình kinh doanh, tài chính và hoạt động sản xuất của các công ty, cũng như các yếu tố chính trị, kinh tế và xã hội trong nước và quốc tế. Cụ thể:
Giá trị tiền tệ
Giá tiền tệ là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Nhật Bản. Vì nền kinh tế của đất nước này chủ yếu dựa vào xuất khẩu, sức mạnh của đồng Yên có ảnh hưởng quan trọng đến giá cổ phiếu. Nếu đồng Yên mạnh thì sản phẩm của Nhật Bản sẽ trở nên kém cạnh tranh trên thị trường quốc tế, dẫn đến giảm giá cổ phiếu. Ngược lại, nếu đồng Yên yếu hơn, nhu cầu của nước ngoài sẽ tăng, doanh thu có thể tăng cao và thúc đẩy Nikkei 225. Tóm lại, sức mạnh của đồng Yên và giá cổ phiếu trên chỉ số chứng khoán Nikkei thường có mối quan hệ tương quan nghịch.
Dữ liệu kinh tế
Ngoài giá trị tiền tệ, yếu tố ảnh hưởng đến Nikkei 225 là gì? Theo đó, dữ liệu các sự kiện kinh tế cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei, giống như các chỉ số chứng khoán khác trên toàn cầu. Bất kỳ biến động nào trong tình hình chính trị hoặc kinh tế cũng có thể gây ảnh hưởng đến Nikkei. Ví dụ, trong giai đoạn tăng trưởng và tăng mức việc làm, chi tiêu của người tiêu dùng tăng lên, từ đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của một số công ty trên thị trường.
Thiên tai
Thiên tai là một yếu tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei 225, đặc biệt ở Nhật Bản – một trong những quốc gia thường xuyên gặp phải các thảm họa tự nhiên. Ví dụ, trận động đất và sóng thần Tōhoku năm 2011 đã gây ra sự giảm điểm hơn 7% của chỉ số Nikkei trong vài ngày tiếp theo do lượng bán ra cổ phiếu tăng đột ngột.
Chính sách của Ngân hàng Trung ương
Các chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei 225. Chính sách tiền tệ của ngân hàng có thể làm thay đổi chi phí vốn và mô hình chi tiêu của các doanh nghiệp và người tiêu dùng tại đất nước này, gây ảnh hưởng đến doanh thu của các công ty niêm yết và có thể làm biến động giá cổ phiếu.
Quyết định của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cũng tác động không nhỏ đến chỉ số Nikkei 225
Cách đầu tư với chỉ số Nikkei 225
Đầu tư vào chỉ số này có thể mang lại cơ hội sinh lời hấp dẫn cho nhà đầu tư, nhưng cũng cần phải hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số và các phương pháp đầu tư phù hợp. Trong phần này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về những sản phẩm tài chính của chỉ số Nikkei 225.
Nikkei 225 CFD
Nikkei 225 CFD là gì?
Sản phẩm tài chính Nikkei 225 CFD, cho phép nhà đầu tư có thể tạo lợi nhuận từ việc thị trường chứng khoán tăng hoặc giảm điểm. So với việc đầu tư truyền thống vào cổ phiếu của các công ty niêm yết, với hy vọng công ty đại diện cho cổ phiếu sẽ phát triển và có lợi nhuận tốt, đầu tư Nikkei 225 CFD cũng có cách hoạt động tương tự.
Nhà đầu tư có thể mở vị thế Long nếu kỳ vọng giá tài sản đại diện cho Nikkei 225 tăng hoặc mở vị thế Short nếu tin rằng giá tài sản sẽ giảm trong tương lai. Tuy nhiên, khác biệt ở đây là người đầu tư không thực sự nắm giữ cổ phiếu mà dựa trên sự phán đoán của mình về sự thay đổi giá cổ phiếu để hưởng lợi từ chênh lệch giá trong tương lai.
Ưu điểm
Nikkei 225 CFD được nhiều trader ưa chuộng vì những ưu điểm sau:
- Đòn bẩy tài chính cao: Nikkei 225 CFD cho phép sử dụng đòn bẩy tài chính lớn, giúp tiết kiệm số tiền ban đầu cho giao dịch.
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Có thể tiếp cận với nhiều thị trường tài chính với một tài khoản giao dịch và đa dạng hóa danh mục đầu tư.
- Chi phí giao dịch thấp: Chi phí giao dịch thấp, không có phí ẩn và không phải nộp thuế.
- Tính thanh khoản cao: Tính thanh khoản cao và không hạn chế việc mở vị thế dài và ngắn.
- Giao dịch linh hoạt: Giao dịch CFD rất đơn giản và có thể giao dịch mọi lúc mọi nơi bằng điện thoại di động hoặc máy tính.
- Có thể kiếm lời cả khi thị trường tăng và giảm: Nikkei 225 CFD cho phép kiếm lợi nhuận từ việc thị trường tăng hoặc giảm điểm.
Nikkei 225 Futures
Nikkei 225 Futures là gì?
Hợp đồng tương lai Nikkei 225 là một hợp đồng chuẩn hóa giữa các bên nhằm thực hiện việc trao đổi một tài sản cụ thể, là chỉ số Nikkei 225, với một mức giá xác định tại thời điểm mở vị thế hợp đồng và với số lượng hợp đồng nhất định. Việc thực hiện hợp đồng này sẽ diễn ra tại một thời điểm trong tương lai. Ví dụ, nếu chúng ta mở vị thế mua hợp đồng (vị thế Long) tương lai chỉ số Nikkei 225 với kỳ hạn 03 tháng vào ngày 1/1/2023, thì việc đóng vị thế và tính toán lãi/lỗ sẽ được thực hiện tại thời điểm đáo hạn vào ngày 31/03/2023.
Trong trường hợp nhà đầu tư dự đoán rằng chỉ số Nikkei 225 sẽ tăng 1000 điểm trong vòng 03 tháng tới, điều này sẽ thúc đẩy họ mở vị thế mua sản phẩm Nikkei 225 Futures ngay bây giờ và bán ra khi hợp đồng đáo hạn để kiếm lời. Các quy định về giá trị của từng điểm chỉ số Nikkei 225 tại Sở giao dịch chứng khoán Tokyo có thể khác nhau tùy theo thời điểm, tuy nhiên giá trị thường được xác định ở mức 100 Yên Nhật cho mỗi điểm chỉ số.
Sau 03 tháng, nhà đầu tư sẽ kiếm được 100.000 Yên Nhật khi bán hợp đồng, số tiền này chưa bao gồm chi phí mua hợp đồng cũng như lãi suất margin (thường chỉ chiếm từ 10-15% so với giá trị thu được). Điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẽ kiếm được ít nhất 85.000 Yên Nhật sau 03 tháng, với khoản đầu tư ban đầu chỉ là 10% vốn tự có.
Ưu điểm
- Giao dịch với đòn bẩy tài chính: Hợp đồng tương lai Nikkei 225 cho phép nhà đầu tư mua hoặc bán khống tài sản cơ sở là chỉ số Nikkei 225 với sự hỗ trợ của các công ty chứng khoán, sử dụng đòn bẩy tài chính với mức hỗ trợ cao lên đến 90%. Nhờ vậy, nhà đầu tư không cần bỏ ra số tiền lớn để mua hợp đồng mà chỉ cần sử dụng 10% vốn tự có để tham gia giao dịch trên tài sản cơ sở này.
- Niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo: Hợp đồng tương lai Nikkei 225 được niêm yết chính thức trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo, giống như một cổ phiếu, và được sở giao dịch tạo thanh khoản cho các hợp đồng tương lai này. Nhà đầu tư có thể đóng vị thế của hợp đồng (chuyển sang vị thế Short) trước khi đến thời điểm đáo hạn với thỏa thuận giá cả trên thị trường.
Nikkei 225 ETF
Nikkei 225 ETF là gì?
Trong trường hợp nhà đầu tư không có kiến thức về phân bổ vốn khi mở vị thế Long/Short trong hợp đồng tương lai Nikkei 225, họ có thể chọn các Quỹ ETF Nikkei 225 để góp vốn đầu tư. Các Quỹ ETF còn được gọi là các Quỹ danh mục hoán đổi, mua các cổ phiếu được đánh giá tốt trên thị trường chứng khoán và người mua cũng sẽ được phát hành chứng chỉ Quỹ ETF. Điều này giúp các nhà đầu tư nhỏ lẻ tiết kiệm thời gian và công sức trong việc tìm kiếm các cổ phiếu riêng lẻ trên thị trường.
Danh mục tài sản của các công ty quản lý Quỹ ETF Nikkei 225 có thể bao gồm nhiều loại tài sản khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp hoặc chính phủ, và vàng, nhằm đa dạng hóa danh mục và giảm thiểu rủi ro. Trước khi phát hành chứng chỉ quỹ ETF, các Quỹ thường đưa ra các sản phẩm theo 03 xu hướng khác nhau để đáp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư: Tăng trưởng – Trung tính – Bảo toàn, tương ứng với mức lợi suất từ cao đến thấp để nhà đầu tư có thể lựa chọn.
Các đặc điểm quan trọng của chứng chỉ Quỹ ETF Nikkei 225 bao gồm: chúng được giao dịch như một cổ phiếu trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo, cho phép các nhà đầu tư mua hoặc bán trong thời gian giao dịch thị trường, và danh mục tài sản có thể bao gồm nhiều loại tài sản khác nhau như cổ phiếu, trái phiếu mang lại thu nhập cố định hoặc các tài sản có tính thanh khoản cao khác.
Ưu điểm
Một trong những ưu điểm của việc đầu tư vào chứng chỉ quỹ ETF Nikkei 225 là tiết kiệm thời gian và loại bỏ các rào cản về truy cập và phân tích thông tin thị trường chứng khoán. Ngoài ra, so với việc mua cổ phiếu, chi phí quản lý cho chứng chỉ quỹ ETF Nikkei 225 thường thấp hơn. Điều này đồng nghĩa với việc đầu tư vào chứng chỉ quỹ ETF Nikkei 225 sẽ mang lại lợi thế về chi phí.
Bên cạnh đó, các chứng chỉ quỹ ETF Nikkei 225 cũng có lợi thế về thuế, khi nhà đầu tư chỉ phải nộp thuế trên số lãi chứ không phải trên toàn bộ giá trị giao dịch. Nếu đầu tư vào chứng chỉ quỹ ETF Nikkei 225 thông qua hợp đồng chênh lệch giá (CFD), rủi ro sẽ được phân tán hơn so với việc mua cổ phiếu trực tiếp.
Thêm vào đó, việc giao dịch chứng chỉ quỹ ETF Nikkei 225 qua CFD còn mang lại lợi nhuận ngay cả khi thị trường chứng khoán giảm điểm.
Như vậy, chỉ số Nikkei 225 đóng vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của thị trường chứng khoán Nhật Bản. Ngoài ra, nó cũng là tài sản cơ bản trong hợp đồng phái sinh, từ đó tạo cơ hội cho trader giao dịch các hợp đồng phái sinh. Mặc dù đã có nhiều biến động và sự dao động của chỉ số này, Nikkei 225 vẫn giữ được vị trí quan trọng trong thị trường chứng khoán toàn cầu và được quan tâm bởi các nhà đầu tư trên khắp thế giới.
Hy vọng những chia sẻ vừa rồi đã giúp bạn hiểu thêm về chỉ số Nikkei 225 và vai trò của nó trên thị trường chứng khoán. Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay, thông tin về các chỉ số chứng khoán như Nikkei 225 càng trở nên quan trọng và dễ dàng tiếp cận hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, bạn cần cân nhắc nhiều yếu tố khác nhau và không nên chỉ dựa trên một chỉ số duy nhất. Chúc bạn thành công trong việc đầu tư và tìm hiểu thêm về thị trường.
Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.
